Mắt khô do dùng thuốc: Hiểu rõ về thuốc bạn đang sử dụng
Từ thuốc trị mụn cho tới thuốc kháng histamine, nhiều loại thuốc có thể góp phần thúc đẩy các triệu chứng của bệnh khô mắt. Hãy cùng điểm qua những loại thuốc phổ biến nhất1-5:
Thuốc tránh thai
Estrogen có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất các thành phần nước của màng nước mắt và do đó khiến mắt bạn bị khô hơn. Nếu bạn bị bệnh khô mắt, hãy báo với bác sĩ phụ khoa trước khi sử dụng thuốc tránh thai hoặc khi thực hiện liệu pháp thay thế hormone để điều trị các triệu chứng mãn kinh.1-5
- Fraunfelder, Frederick T, et al. The role of medications in causing dry eye [Vai trò của thuốc trong việc gây ra tình trạng khô mắt]. Journal of ophthalmology vol. 2012 (2012): 285851. doi:10.1155/2012/285851
- J. Daniel Nelson, et al. Non-hormonal Systemic Medications and Dry Eye [Thuốc điều trị toàn thân không chứa nội tiết tố và bệnh khô mắt]. Ocul Surf. 10/2011;9(4):212-26. https://doi.org/10.1016/S1542-0124(11)70034-9
- Jaanus SD. Ocular side effects of selected systemic drugs [Tác dụng phụ với mắt của một số loại thuốc điều trị toàn thân chọn lọc]. Optom Clin. 1992;2(4):73-96. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1363080
- Junping Li, Ramesh C. Tripathi, Brenda J. Tripathi. Drug-induced ocular disorders [Rối loạn về mắt do dùng thuốc]. Drug Saf. 2008;31(2):127-41. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18217789
- Sự thật về bệnh khô mắt. National Eye Institute (Viện Mắt Quốc gia). https://nei.nih.gov/health/dryeye/dryeye. Lần truy cập gần nhất: 25/08/2019.
Thuốc hạ huyết áp
Các loại thuốc hạ huyết áp thuộc dạng thuốc đối kháng beta có thể làm giảm lượng nước mắt tiết ra và dẫn đến các triệu chứng của bệnh khô mắt.1-5
- Fraunfelder, Frederick T, et al. The role of medications in causing dry eye [Vai trò của thuốc trong việc gây ra tình trạng khô mắt]. Journal of ophthalmology vol. 2012 (2012): 285851. doi:10.1155/2012/285851
- J. Daniel Nelson, et al. Non-hormonal Systemic Medications and Dry Eye [Thuốc điều trị toàn thân không chứa nội tiết tố và bệnh khô mắt]. Ocul Surf. 10/2011;9(4):212-26. https://doi.org/10.1016/S1542-0124(11)70034-9
- Jaanus SD. Ocular side effects of selected systemic drugs [Tác dụng phụ với mắt của một số loại thuốc điều trị toàn thân chọn lọc]. Optom Clin. 1992;2(4):73-96. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1363080
- Junping Li, Ramesh C. Tripathi, Brenda J. Tripathi. Drug-induced ocular disorders [Rối loạn về mắt do dùng thuốc]. Drug Saf. 2008;31(2):127-41. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18217789
- Sự thật về bệnh khô mắt. National Eye Institute (Viện Mắt Quốc gia). https://nei.nih.gov/health/dryeye/dryeye. Lần truy cập gần nhất: 25/08/2019.
Thuốc kháng histamine
Loại thuốc này có khả năng chống phản ứng dị ứng của cơ thể và ngăn ngừa các triệu chứng như chảy nước mắt, nước mũi, nhưng nó cũng giới hạn hoạt động của tuyến lệ đến mức mắt bạn không có đủ nước mắt để bôi trơn.1-5
- Fraunfelder, Frederick T, et al. The role of medications in causing dry eye [Vai trò của thuốc trong việc gây ra tình trạng khô mắt]. Journal of ophthalmology vol. 2012 (2012): 285851. doi:10.1155/2012/285851
- J. Daniel Nelson, et al. Non-hormonal Systemic Medications and Dry Eye [Thuốc điều trị toàn thân không chứa nội tiết tố và bệnh khô mắt]. Ocul Surf. 10/2011;9(4):212-26. https://doi.org/10.1016/S1542-0124(11)70034-9
- Jaanus SD. Ocular side effects of selected systemic drugs [Tác dụng phụ với mắt của một số loại thuốc điều trị toàn thân chọn lọc]. Optom Clin. 1992;2(4):73-96. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1363080
- Junping Li, Ramesh C. Tripathi, Brenda J. Tripathi. Drug-induced ocular disorders [Rối loạn về mắt do dùng thuốc]. Drug Saf. 2008;31(2):127-41. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18217789
- Sự thật về bệnh khô mắt. National Eye Institute (Viện Mắt Quốc gia). https://nei.nih.gov/health/dryeye/dryeye. Lần truy cập gần nhất: 25/08/2019.
Thuốc trị nghẹt mũi
Thuốc trị nghẹt mũi rất hữu ích trong việc làm hết nghẹt mũi do cảm cúm hoặc dị ứng vì tác dụng của nó là giảm sưng mạch máu và giúp không khí lưu thông tốt hơn. Tuy nhiên, những loại thuốc này cũng có thể làm giảm lượng nước mắt của bạn.1-5
- Fraunfelder, Frederick T, et al. The role of medications in causing dry eye [Vai trò của thuốc trong việc gây ra tình trạng khô mắt]. Journal of ophthalmology vol. 2012 (2012): 285851. doi:10.1155/2012/285851
- J. Daniel Nelson, et al. Non-hormonal Systemic Medications and Dry Eye [Thuốc điều trị toàn thân không chứa nội tiết tố và bệnh khô mắt]. Ocul Surf. 10/2011;9(4):212-26. https://doi.org/10.1016/S1542-0124(11)70034-9
- Jaanus SD. Ocular side effects of selected systemic drugs [Tác dụng phụ với mắt của một số loại thuốc điều trị toàn thân chọn lọc]. Optom Clin. 1992;2(4):73-96. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1363080
- Junping Li, Ramesh C. Tripathi, Brenda J. Tripathi. Drug-induced ocular disorders [Rối loạn về mắt do dùng thuốc]. Drug Saf. 2008;31(2):127-41. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18217789
- Sự thật về bệnh khô mắt. National Eye Institute (Viện Mắt Quốc gia). https://nei.nih.gov/health/dryeye/dryeye. Lần truy cập gần nhất: 25/08/2019.
Thuốc chống trầm cảm
Thuốc chống lo âu và thuốc chống trầm cảm ba vòng có chức năng ngăn chặn các tín hiệu có thể kích hoạt các tuyến trong cơ thể. Các loại thuốc này cũng ảnh hưởng đến tuyến lệ và do đó mắt bạn sẽ sản sinh ra ít nước mắt hơn.1-5
- Fraunfelder, Frederick T, et al. The role of medications in causing dry eye [Vai trò của thuốc trong việc gây ra tình trạng khô mắt]. Journal of ophthalmology vol. 2012 (2012): 285851. doi:10.1155/2012/285851
- J. Daniel Nelson, et al. Non-hormonal Systemic Medications and Dry Eye [Thuốc điều trị toàn thân không chứa nội tiết tố và bệnh khô mắt]. Ocul Surf. 10/2011;9(4):212-26. https://doi.org/10.1016/S1542-0124(11)70034-9
- Jaanus SD. Ocular side effects of selected systemic drugs [Tác dụng phụ với mắt của một số loại thuốc điều trị toàn thân chọn lọc]. Optom Clin. 1992;2(4):73-96. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1363080
- Junping Li, Ramesh C. Tripathi, Brenda J. Tripathi. Drug-induced ocular disorders [Rối loạn về mắt do dùng thuốc]. Drug Saf. 2008;31(2):127-41. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18217789
- Sự thật về bệnh khô mắt. National Eye Institute (Viện Mắt Quốc gia). https://nei.nih.gov/health/dryeye/dryeye. Lần truy cập gần nhất: 25/08/2019.
Thuốc giảm đau
Nếu sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen và acetaminophen (paracetamol), nhất là với liều cao, bạn có thể gặp phải các triệu chứng khô mắt.1-5
- Fraunfelder, Frederick T, et al. The role of medications in causing dry eye [Vai trò của thuốc trong việc gây ra tình trạng khô mắt]. Journal of ophthalmology vol. 2012 (2012): 285851. doi:10.1155/2012/285851
- J. Daniel Nelson, et al. Non-hormonal Systemic Medications and Dry Eye [Thuốc điều trị toàn thân không chứa nội tiết tố và bệnh khô mắt]. Ocul Surf. 10/2011;9(4):212-26. https://doi.org/10.1016/S1542-0124(11)70034-9
- Jaanus SD. Ocular side effects of selected systemic drugs [Tác dụng phụ với mắt của một số loại thuốc điều trị toàn thân chọn lọc]. Optom Clin. 1992;2(4):73-96. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1363080
- Junping Li, Ramesh C. Tripathi, Brenda J. Tripathi. Drug-induced ocular disorders [Rối loạn về mắt do dùng thuốc]. Drug Saf. 2008;31(2):127-41. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18217789
- Sự thật về bệnh khô mắt. National Eye Institute (Viện Mắt Quốc gia). https://nei.nih.gov/health/dryeye/dryeye. Lần truy cập gần nhất: 25/08/2019.
Thuốc trị mụn
Nếu tình trạng mụn của bạn nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê isotretinoin, một loại dẫn xuất của vitamin A giúp giảm lượng dầu mà da tiết ra. Tuy nhiên, tác dụng phụ của thuốc này là ảnh hưởng đến lớp chất béo của màng nước mắt, từ đó khiến màng nước mắt không ổn định và nước trong mắt dễ bay hơi hơn, cuối cùng là dẫn đến khô mắt.1-5
- Fraunfelder, Frederick T, et al. The role of medications in causing dry eye [Vai trò của thuốc trong việc gây ra tình trạng khô mắt]. Journal of ophthalmology vol. 2012 (2012): 285851. doi:10.1155/2012/285851
- J. Daniel Nelson, et al. Non-hormonal Systemic Medications and Dry Eye [Thuốc điều trị toàn thân không chứa nội tiết tố và bệnh khô mắt]. Ocul Surf. 10/2011;9(4):212-26. https://doi.org/10.1016/S1542-0124(11)70034-9
- Jaanus SD. Ocular side effects of selected systemic drugs [Tác dụng phụ với mắt của một số loại thuốc điều trị toàn thân chọn lọc]. Optom Clin. 1992;2(4):73-96. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1363080
- Junping Li, Ramesh C. Tripathi, Brenda J. Tripathi. Drug-induced ocular disorders [Rối loạn về mắt do dùng thuốc]. Drug Saf. 2008;31(2):127-41. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18217789
- Sự thật về bệnh khô mắt. National Eye Institute (Viện Mắt Quốc gia). https://nei.nih.gov/health/dryeye/dryeye. Lần truy cập gần nhất: 25/08/2019.
Cho dù loại thuốc mà bạn đang sử dụng có thể dẫn đến các triệu chứng khô mắt thì cũng đừng ngừng thuốc nhé. Hãy liên hệ với bác sĩ để tìm các phương pháp thay thế khác. Trong đa số trường hợp, các triệu chứng khô mắt do thuốc sẽ biến mất sau khi ngừng thuốc. Tuy nhiên, thời gian có thể mất đến vài tuần hoặc thậm chí vài tháng.
Five‐item Dry Eye Questionnaire (DEQ-5).