Bệnh lý khô mắt với người làm việc văn phòng - Làm sao để chăm sóc mắt tốt hơn?

Theo ThS.BS Phan Thanh Nga
15/1/2023

Khi nói đến đối tượng làm việc văn phòng, chúng ta thường nghĩ đến là những người lao động nhẹ không phải hoạt động thể lực nặng và ở trong môi trường văn phòng bàn giấy sạch sẽ. Thường họ ở lứa tuổi 20-50, là lứa tuổi đã trưởng thành, mạnh khoẻ và ít bị các bệnh lý đáng ngại về mắt như Tật khúc xạ của lứa tuổi học đường hay các bệnh đục thuỷ tinh thể, thoái hoá hoàng điểm tuổi già, võng mạc tiểu đường… của người già. Thế nhưng hầu hết họ lại đối mặt với bệnh lý khô mắt, là 1 bệnh không nguy hiểm ngay lập tức nhưng nếu không phát hiện và điều trị kịp thời lại có thể để lại rất nhiều hậu quả nghiêm trọng. Chúng ta cùng tìm hiểu khô mắt là gì và tại sao dân văn phòng lại là đối tượng thường bị khô mắt.

Bệnh lý khô mắt với người làm việc văn phòng - Làm sao để chăm sóc mắt tốt hơn?

Khô mắt là gì? Nguyên nhân gây khô mắt ở nhân viên văn phòng

Khô mắt là tình trạng lớp nước mắt bảo vệ mặt trước của mắt bị thiếu về mặt số lượng hoặc chất lượng dẫn đến việc bôi trơn của mắt không được thực hiện tốt. Khô mắt được phân loại do nguyên nhân bên trong như do bệnh lý của cơ thể, thiếu chất… hoặc do nguyên nhân bên ngoài như gió bụi, thời tiết khí hậu quá khô gây thiếu độ ẩm trong không khí, do tác dụng phụ của thuốc nhỏ mắt hoặc các bệnh lý mắt gây rối loạn bề mặt nhãn cầu…

ic1
Thứ nhất, do họ thường quá tập trung cao độ vào giấy tờ và màn hình nên tần số chớp mắt sẽ ít hơn bình thường, dẫn đến lớp nước mắt ít được bổ sung hơn.
ic2
Thứ hai, ánh sáng từ các thiết bị màn hình, độ ẩm khô do thường xuyên làm việc môi trường điều hoà quạt gió làm tăng sự bay hơi nước của nước mắt.

Đây là 2 nguyên nhân gần như gặp ở tất cả dân văn phòng, đặc biệt sau đại dịch covid rất nhiều công việc được chuyển từ hình thức trực tiếp sang online, thói quen lạm dụng sử dụng smartphone quá nhiều dẫn đến tỉ lệ khô mắt ngày càng có xu hướng tăng cao. Ngoài ra còn một số nguyên nhân mang tính cá thể khác như tác dụng phụ của các thuốc toàn thân hoặc thuốc nhỏ, nội tiết tố của cơ thể….
Vậy cần làm gì để hạn chế khô mắt ở dân văn phòng? Chúng ta nên tác động vào chính 2 nguyên nhân chủ yếu.

ic3
Để tránh làm việc liên tục gây tổn thương lớp phim nước mắt, các bạn cần áp dụng nguyên tắc 20-20-20: cứ 20 phút làm việc thì nên nhắm mắt nghỉ ngơi khoảng 20s hoặc đưa mắt nhìn xa 20 feet (tầm 6m).
ic4
Với môi trường độ ẩm khô cần cân bằng độ ẩm bằng máy cấp ẩm, quạt phun sương, bổ sung đủ nước cho cơ thể, sử dụng nước mắt nhân tạo cấp ẩm cho mắt để bảo vệ mắt tránh tổn thương. Nước mắt nhân tạo có thể xem là vừa phòng bệnh vừa trị bệnh khô mắt, để sử dụng an toàn và lâu dài chúng ta nên chọn những loại không chứa chất bảo quản.

Cách sử dụng nước mắt nhân tạo để trị khô mắt

Hiện tại, trên thị trường có rất nhiều dòng nước mắt nhân tạo khác nhau. Chúng có thể được phân loại theo nhóm dược chất, quy cách đóng gói, độ nhớt… nước mắt nhân tạo có thể được coi là thuốc bổ dạng nhỏ cho mắt, sử dụng an toàn và gần như không có tác dụng phụ. Tuy nhiên có phải nước mắt nhân tạo nào cũng tốt cũng an toàn và nhỏ thoải mái được không? Một vài thông tin sau có thể giúp chúng ta hiểu hơn và biết cách sử dụng nước mắt nhân tạo một cách hữu ích để trị khô mắt cho bản thân mình:

1. Công dụng:

Giảm nhẹ triệu chứng khô mắt, kích ứng của mắt thường gặp ở các nhóm nguyên nhân như: gió, ánh nắng, môi trường điều hoà, sử dụng máy tính và do tác dụng phụ của các thuốc đang dùng.

2. Phân loại:

Nước mắt nhân tạo thường chứa 1 hoặc nhiều hoạt chất có tác dụng dưỡng ẩm mắt, bảo vệ mắt khỏi các tổn thương bề mặt và viêm nhiễm, đồng thời còn giúp giảm nhẹ các triệu chứng bỏng rát, ngứa và cảm giác dị vật trong mắt. Nước mắt nhân tạo có thể được phân loại theo thành phần, theo quy cách đóng gói: dạng ống đơn liều, dạng lọ, dạng tuýp, phân loại theo có chất bảo quản hoặc không chất bảo quản.

3. Cách sử dụng:

Dùng theo liều hướng dẫn của bác sĩ hoặc trong lọ thuốc có gợi ý. Với các thuốc có tính chất dung dịch trong suốt, nếu có hiện tượng đổi màu hoặc vẩn đục thì không được dùng nữa dù còn hạn sử dụng (có thể do lọ thuốc không bảo quản đúng hoặc không đảm bảo môi trường vô trùng). Tuy nhiên các loại nước mắt nhân tạo có glycerin và polysobates có thể được tạo thành dạng huyền dịch với màu trắng đục như sữa, và những dạng này cần lắc kỹ trước khi nhỏ mắt. Thông thường chúng ta có thể nhỏ theo nhu cầu, với loại không chất bảo quản có thể không giới hạn số lần nhỏ trong ngày, nhưng với loại có chất bảo quản thì nên nhỏ theo hướng dẫn sử dụng, loại dưới dạng thuốc mỡ thì tra mắt ngày 1-2 lần, và thường tra trước khi ngủ để lưu được lâu hơn cũng như đỡ cảm giác dính mắt, mờ mắt do dạng thuốc mỡ có thể làm thay đổi tia sáng đi vào mắt.

Bệnh lý khô mắt với người làm việc văn phòng - Làm sao để chăm sóc mắt tốt hơn?

4. Cách nhỏ/ tra mắt:

Rửa tay sạch, để đảm bảo thuốc luôn sạch cần tránh để lọ thuốc hoặc phần thuốc mỡ còn lại chạm vào mắt, tốt nhất nên để cách mắt 0,5 đến 1cm. Kéo nhẹ mi dưới xuống dưới, mắt nhìn lên trên và tra thuốc vào cùng đồ dưới tức phần giữa lòng trắng và mi dưới. Thuốc nhỏ chỉ cần nhỏ 1 giọt, thuốc mỡ khoảng 0,5cm vì nhiều hơn mắt cũng không hấp thụ hết. Sau khi nhỏ chớp mắt 1 đến 2 lần để thuốc dàn đều, sau đó nhắm nhẹ mắt để thuốc được hấp thu tốt. Nếu cần nhỏ nhiều loại thuốc cùng 1 lúc, cần nhỏ cách nhau ít nhất 5 phút để tránh hiện tượng thuốc bị rửa trôi.

5. Chú Ý:

  • Luôn đóng chặt nắp thuốc sau khi nhỏ.
  • Nếu bạn đang dùng kính áp tròng, hãy hỏi Bác sĩ những thuốc nào có thể dùng được khi đeo kính. Hầu như các thuốc nhỏ không dùng được cho kính áp tròng trừ một số nước mắt nhân tạo chứa polysorbates.
  • Một điểm đặc biệt nữa là hầu như các loại nước mắt nhân tạo có tác dụng làm dịu rất tốt và nhanh, vì vậy nếu sau khi dùng thuốc 3 đến 5 ngày các triệu chứng của bạn không khá hơn hoặc tệ hơn, hãy báo với bác sĩ của bạn. Bởi vì nước mắt nhân tạo dưỡng mắt cũng như kem dưỡng da, chúng ta có thể hợp hoặc không hợp với mỗi loại, thậm chí với 1 số mắt nhạy cảm còn có thể gây dị ứng nên trong trường hợp đó bác sĩ có thể cần đổi thuốc cho bạn, và thường ưu tiên dùng các loại không có chất bảo quản sẽ tốt hơn. Với những bác sĩ có kinh nghiệm, thường sẽ tư vấn bệnh nhân lựa chọn nước mắt nhân tạo không chất bảo quản, thời gian bám lâu trên mắt, khả năng hấp thụ tốt, độ pH xấp xỉ nước mắt để nhỏ mắt không bị kích thích

Và hãy nhớ đi khám mắt ngay khi có các triệu chứng có thể là khô mắt như: mỏi mắt, cộm mắt, chảy nước mắt nhiều, đỏ mắt, cảm giác nóng bỏng mắt hoặc như có dị vật trong mắt… vì khô mắt không gây ra vấn đề nghiêm trọng ngay, nhưng để lâu có thể gây các biến chứng: viêm giác mạc, loạn dưỡng giác mạc, rối loạn bề mặt nhãn cầu và những bệnh này ảnh hưởng đến thị lực cũng như gây khó chịu nhiều trong sinh hoạt của bệnh nhân.

Hy vọng với bài viết này, The Eye Observer đã giúp bạn cải thiện việc chăm sóc mắt hàng ngày. Hãy theo dõi chúng tôi để có thêm nhiều thông tin về bệnh khô mắt nhé!

Tài liệu tham khảo:
  1. Binyousef FH, et al. Impact of Dry Eye Disease on Work Productivity Among Saudi Workers in Saudi Arabia. Clin Ophthalmol. 2021;15:2675-81.
  2. Employment Influences Dry Eye [Công việc ảnh hưởng đến khô mắt]. Review of Optometry. https://www.reviewofoptometry.com/article/employment-influences-dry-eye. Lần truy cập gần nhất: 20/02/2023.
  3. Why do office workers often have dry eye syndrome? [Vì sao dân văn phòng thường bị khô mắt?]. CarePlus Vietnam. https://careplusvn.com/en/why-do-office-workers-often-have-dry-eye-syndrome. Lần truy cập gần nhất: 20/02/2023.
  4. Is Your Job Placing You at a Higher Risk For Dry Eye? [Công việc có khiến bạn gặp nguy cơ khô mắt cao hơn không?]. The Eye Studio. https://www.theeyestudio.ca/2020/08/05/is-your-job-placing-you-at-a-higher-risk-for-dry-eye/. Lần truy cập gần nhất: 20/02/2023.
ThS.BS Phan Thanh Nga
Giám đốc phòng khám mắt Ngôi sao