Khô Mắt Trong Thời Kỳ Mãn Kinh?

Bệnh khô mắt (DED)phổ biến hơn ở phụ nữ, đặc biệt là ở giai đoạn mãn kinh và hậu mãn kinh.¹ Nếu không được điều trị, DED có thể tiến triển và làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về thời kỳ mãn kinh, tại sao thời kỳ mãn kinh khiến phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh DED cao hơn và các mẹo giúp bạn giảm các triệu chứng DED.

Mãn kinh ở phụ nữ là gì?

Mãn kinh được định nghĩa là sự chấm dứt chu kỳ kinh nguyệt trong 12 tháng liên tiếp. Quá trình chuyển đổi thường bắt đầu ở độ tuổi từ 45 đến 55 và kéo dài từ 7 đến 14 năm. Thời gian thay đổi dựa trên các yếu tố di truyền cũng như lối sống. Đôi khi, thời kỳ mãn kinh có thể xảy ra sớm hơn một cách tự nhiên hoặc do phẫu thuật (cắt bỏ buồng trứng hoặc tử cung), điều trị ung thư hoặc lý do di truyền.^2,3

Mãn kinh là tình trạng thể chất ở phụ nữ; nó không phải là một căn bệnh hay rối loạn. Phụ nữ có thể gặp hoặc không gặp các triệu chứng tiền mãn kinh, bao gồm:^2–4

Kinh nguyệt không đều
Chu kỳ kinh nguyệt ngắn hơn, kinh nguyệt kéo dài hơn, chảy máu nhiều hơn

Nóng bừng
Cảm giác nóng bừng đột ngột, mặt và cổ đỏ bừng, sau đó đổ mồ hôi nhiều và ớn lạnh. Các triệu chứng này rất phổ biến và có thể kéo dài nhiều năm sau khi mãn kinh. Những cơn bốc hỏa thường kéo dài trong vòng 30 giây đến 10 phút và xảy ra vài lần một giờ, một ngày hoặc một tuần.

Các vấn đề về âm đạo và bàng quang
Nồng độ estrogen thấp làm giảm khả năng bôi trơn và độ đàn hồi của mô âm đạo. Nó khiến bệnh nhân dễ bị nhiễm trùng tiết niệu và âm đạo hơn. Bàng quang của bệnh nhân mất kiểm soát hay còn gọi là tiểu không tự chủ, dẫn đến buồn tiểu đột ngột, nước tiểu rỉ ra khi tập thể dục, hắt hơi hoặc cười lớn.

Các vấn đề về giấc ngủ
Nóng bừng và đổ mồ hôi ban đêm có thể là nguyên nhân gây khó ngủ.

Thay đổi tâm trạng
Phụ nữ có thể cáu kỉnh hơn và có nhiều nguy cơ bị trầm cảm hơn.

Mất xương
Lượng estrogen thấplàm tăng nguy cơ loãng xương, khiến xương dễ gãy.

Thay đổi mức cholesterol
Cholesterol “xấu” (low-density lipoprotein, LDL) tăng lên và cholesterol “tốt” (high-density lipoprotein, HDL) giảm, dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn.

Sau khi mãn kinh, phụ nữ bước vào thời kỳ hậu mãn kinh, điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và loãng xương. Ngoài các triệu chứng nêu trên, nhiều nghiên cứu cho thấy DED thường gặp ở phụ nữ mãn kinh và sau mãn kinh.^5–7 Do đó, việc chăm sóc mắt đóng vai trò thiết yếu đối với phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh và sau mãn kinh.

Tại sao mãn kinh là yếu tố nguy cơ của DED?

Phụ nữ mãn kinh trải qua rất nhiều thay đổi trong cơ thể do nồng độ hormone giới tính, đặc biệt là estrogen, thấp. Mặc dù nguyên nhân mãn kinh gây ra DED chưa được xác định rõ ràng nhưng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối quan hệ giữa hormone giới tính và khô mắt.^8,9 Estrogen điều chỉnh sự hình thành lớp lipid của màng phim nước mắt, có nhiệm vụ kiểm soát sự bay hơi của phim nước mắt.^10,11 Sự thiếu hụt estrogen có thể làm tăng nguy cơ vỡ màng phim nước mắt, dẫn đến kích ứng và nước mắt bốc hơi quá mức. Hơn nữa, một số nghiên cứu cũng cho rằng estrogen có thể có tác dụng chống viêm.⁸ Do đó, nồng độ estrogen thấp có thể thúc đẩy tình trạng viêm, làm tăng nguy cơ khô mắt.

Mẹo giảm khô mắt ở thời kỳ mãn kinh

Dưới đây là một số mẹo để giảm bớt các triệu chứng của DED trong thời kỳ mãn kinh:¹²

Chế độ ăn giàu axit béo omega-3 có thể giúp giảm triệu chứng khô mắt.¹³ Omega-3 có thể được tìm thấy trong thực phẩm, bao gồm cá biển (cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá trích, cá mòi, v.v.) và các loại hải sản khác, các loại hạt (hạt lanh, hạt chia, quả óc chó, v.v.), dầu thực vật (dầu hạt lanh, dầu đậu nành, v.v.), thực phẩm (trứng, sữa chua, nước trái cây, sữa, đồ uống từ đậu nành). Bệnh nhân cũng có thể bổ sung omega-3 từ các chất bổ sung trong chế độ ăn uống như dầu cá, dầu nhuyễn thể, dầu gan cá tuyết và dầu tảo.¹⁴

Duy trì đủ nước là điều cần thiết cho cơ thể, giúp điều chỉnh nhiệt độ, ngăn ngừa nhiễm trùng và cung cấp chất dinh dưỡng cho tế bào. Đặc biệt, nước chiếm 98% lớp nước trong phim nước mắt.¹⁵ Phụ nữ được khuyến nghị uống khoảng 11,5 cốc (2,7 lít) chất lỏng mỗi ngày. Nguồn chất lỏng có thể đa dạng như nước thường, trà, cà phê, trái cây hoặc rau quả.¹⁶

Ngủ đủ giấc có thể giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh DED vì nhiều nghiên cứu cho thấy rối loạn giấc ngủ có thể dẫn đến giảm tiết nước mắt và giảm ổn định phim nước mắt. Có thể ngủ ngon hơn bằng cách tránh các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ, tránh caffeine vào buổi chiều hoặc buổi tối, điều chỉnh độ ẩm và nhiệt độ trong phòng và dưỡng ẩm cho mắt vào ban đêm (dùng thuốc nhỏ mắt, gel, thuốc mỡ, v.v.).

Nước mắt nhân tạo chứa các thành phần giúp bảo vệ các tế bào biểu mô trên bề mặt nhãn cầu và thúc đẩy quá trình phục hồi các hàng rào bị tổn thương. Chúng làm giảm các triệu chứng và tạo thành rào cản tạm thời để bảo vệ mắt. Hầu hết các loại nước mắt nhân tạo này đều không cần kê đơn, nhưng tốt hơn hết nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.